Anavatanı Hazar denizi ve Karadeniz arasında kalan bölge olan kirazın üretim sırasında ülkemiz ilk sıralarda yer almaktadır. En erken olgunlaşan bir meyvedir. Kiraz yetiştirilmesinin yapıldığı en eski yer Anadolu’dur. Dünyada 1500 civarı çeşit vardır. Ülkemizde 50 kiraz çeşidi civarında yetiştirme yapılmaktadır.
Kiraz dünyada yaygınlaşmaktadır. Fakat ticari anlamda ise üretim Türkiye, İran, İtalya ve ABD ülkelerinde yapılır. Kiraz ağacı yetiştiriciliği ülkemizde İzmir, Akşehir, Manisa, Ereğli, Konya, Afyon, Isparta, Denizli, Kahramanmaraş, Niğde, Çanakkale, Malatya, Amasya, Tokat, Edirne, Adana bölgelerinde yapılmaktadır.
Kiraz ağacının bakımı şu şekilde yapılmaktadır;
- Kiraz ağaçları 4 yaşında iken budama işlemi yapılır. Budama aletinin iyice temizlenmesine dikkat edilmelidir. Makasın keskin olmaması gerekmektedir. Ağacın ömrünü tamamladığında zaman kök budaması yapılarak, gençleştirme yapılır ve kiraz ağacı yenilenir.
- Budama sonrası mutlaka ilaçlama yapılmalıdır.
- Toprak analizi yapıldıktan sonra gübreleme işlemi yapılır. Mart ayında hayvan gübresi ile yapılan kiraz ağacının gübrelenmesi işlemi ile gerekli vitaminler sağlanır. Şubat ayında komposit gübre yapılır.
- Her yıl bahar aylarında toprağın havalandırma işlemi yapılır. Çiçekler açmadan önce çapa ile çapalanması önemli bir noktadır. Sonbahar geldiğinde de hasat sonrasında havalandırma yapılır.
- Hasat zamanı önemlidir. Meyve toplama aşamasında yapraklara ve dallara zarar verilmemesi gerekir. Özellikle göz kısmının koparılmaması önemlidir.
Kiraz Fidanı Nasıl Yetiştirilir
Hassas bir ağaç olan kiraz ağacı, dikimi yapıldıktan sonraki ilk zamanlarında fidana bakım yapılmalıdır. Belli aralıklarla yapılacak bakım; mevsiminde budama, ilaçlama, gübrelemedir. Aynı zamanda toprak havalandırılmalı ve altında meydana gelen otlar ise temizlenmelidir. Kiraz ağacı fidanı sonbahar aylarında dikilmesi daha iyi verim almanızı sağlar.
Kiraz ağaçları kış aylarında belirli bir süre dinlenmeyi, çiçeklenmeyi ve hasadı seven bir meyve ağacıdır. Üretimi en erken olabileceği gibi çok geç zamana kadar yayılan bir yetiştirme zamanına sahip bir ağaçtır.
Kiraz genelde çok düşük ve fazla yüksek sıcakları sevmez. Kiraz ağacı soğukların -20 ve -25 derece altında olduğu bölgelerde yetiştirme yapılmamalıdır. Donlar kirazlara zarar vermektedir.
Kiraz Ağacı Ne Zaman İlaçlanır
Kiraz ağaçları mevsiminde budamadan sonra zararlı böceklerden korunması için ilaçlama yapılır. Bahar ayları zamanında ağaca borda denilen bir bulamaç uygulanır ve 2 hafta gibi bir süre geçtikten sonra kireç karışımı ağaç gövdelerine uygulanmaktadır. Böylece zararlı böceklerin ağaca zarar vermesi önlenmiş olur. Çiçeklenme sırasında ise çiçeklerin dökülmemesi ve soğuk almaması için antifriz ilaçlaması uygulanır. Bu ilaçlama yapılmazsa ağaçtan alınabilecek verimin kalitesi düşer ve az ürün elde edilir.
Kiraz Ağacı Sulaması
Düzenli bir şekilde yılda 600 mm üzerinde yağış olan bölgelerde kiraz ağacının sulanmasına ihtiyaç yoktur. Fakat 600 mm altında yağış alan bir yerde ise yaz aylarında 2-3 defa sulanması yeterlidir. Tabii ki bozuk olmayan topraklar da bu sulama sistemi geçerlidir. Topraklar bozuldukça, su tutmadığı için daha fazla su istemektedir ve masrafları da artmaktadır. Ve kalitesi de düşmektedir. Böylece gereksiz sulamalar yapmak yerine kiraz ağacının yetiştirileceği bahçenizin normal sulama şartlarına elverişli hale getirmeniz gerekmektedir.
Kirazın Faydaları
Kirazın insan sağlığına da faydaları bulunmaktadır. A, C, B vitaminleri ile potasyum, magnezyum, sodyum, kireç, çinko ve mineraller vardır. Yüksek ölçüde lif kaynağı olan kiraz, sulu ve şekerli bir meyvedir. Hastalıklara karşı koruyuculuk özelliği vardır. İdrar söktürür. İshali keser ve kabızlığa iyi geldiği bilinir. Böbrekleri çalıştırır. Böbreklerde kum veya taş mevcut ise dökülmesinde yardımcı olur ve oluşmasını önler. Damar sertliği, romatizma gibi rahatsızlıklara iyi gelir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü etkisi vardır. Kiraz suyunun deride oluşan kırışıklıklara da iyi geldiği bilinmektedir. Pembe kiraz ezilerek cilde maske şeklinde uygulama yapılır. 20 tane kirazda 12-25 mg. Arasında antosiyan vardır ve bu bir aspirinden daha fazla etkilidir.
